تصحیح و تعلیقات خداوندنامه ی صبای کاشانی (قسمت پنجم)

چکیده «فتحعلی خان صبای کاشانی» فرزند آقا محمّد ضرّابی، از شعرای بزرگ روزگار قاجار و ملک الشعرای دربار فتحعلیشاه می باشد که در حدود سال 1179 هـ.ق در کاشان به دنیا آمد. وی در زادگاهش به تحصیل علوم و فنون پرداخت. در شعر و شاعری، شاگرد حاج سلیمان صباحی بیدگلی بود و تخلّص خود را از جزء نخستین کلمه ی صباحی گرفت. از صبا دیوان اشعاری به جا مانده که شامل: قصاید، ترکیب بند، ترجیع بند، غزلیات، قطعات و رباعیّات می باشد که این دیوان به چاپ رسیده است و مثنوی هایی از قبیل: مقالات شاهنشاهی، رساله ی خلاصه الاحکام، عبرت نامه، مثنوی درباره انجمن شاعران، گلشن صبا، مثنوی شهنشاه نامه (چاپ شده) و بالاخره مثنوی خداوندنامه که کتاب منظوم و مفصّلی است و درباره ی غزوات حضرت محمد(ص) و حوادث بعد از رحلت پیامبر و دوره خلافت حضرت علی(ع) تا میانه ی جنگ صفین است که در بیست و پنج هزار بیت سروده شده است. تصحیح و تعلیق این مثنوی به عنوان رساله ی کارشناسی ارشد به عهده ی من و چهار نفر دیگر از دانشجویان قرار گرفته است. در این رساله به تصحیح قسمت 5-خداوند نامه که شامل 4700 بیت است، پرداخته ایم. برای این منظور از میان روش های تصحیح، روش تلفیقی را برگزیده ایم. این تحقیق به سه فصل تقسیم می شود: 1. فصل اول درمورد زندگی شاعر، بررسی سبک شعری او در سه سطح زبانی، ادبی، فکری و معرفی 5 نسخه خطی به جا مانده از خداوندنامه ی صبا می باشد. 2. فصل دوم تصحیح ابیات براساس آن پنج نسخه 3. فصل سوم را به تعلیقات اختصاص دادیم که شامل شرح ابیات و واژگان دشوار، بیان نکات ادبی و تاریخی و معرّفی اعلام (اعلامی که نشانی آنها در کتب تاریخی یافت شد) و فهرست آیات و احادیث، امثال و حکم، اعلام، لغات و ترکیبات و منابع می باشد. کلید واژه ها: فتحعلی خان صبای کاشانی، مثنوی خداوند نامه، تصحیح، نسخه خطی